مقدمه:

با توجه به افزایش رو به رشد و سریع تکنولوژی ارتباطات سیار در جامعه آشنایی افراد از مضرات و خطرات ناشی از آن ضروری می باشد.لذا دراین مقاله سعی می شود نظرات مختلف محققان وکارشناسان در باره گوشی تلفن همراه و BTS مورد بررسی قرار گیرد.

-1 آزمایش بر روی تخم مرغ

مدتی قبل، یکی از خبرگزاریهای بین اللملی گزارشی از آزمایش یک تخم‌مرغ در کنار یک موبایل را منتشر کرده بود که آن تخم مرغ بعد از گذشت زمانی سفت شده بود.

در عکس‌هایی که با استفاده از دوربین‌های حساس حرارتی گرفته شده است، دیده می شود که یک تخم مرغ را در مقابل یک موبایل روشن در حال صحبت کردن گذاشتند و پس از گذشت یک ساعت، تقریباً نیمی از آن سفت شده بود، زیرا عملکرد امواج مایکرویو موبایل مانند امواج مایكروویو‌های خانگی است که هم اکنون در آشپزخانه‌ها وجود دارد.

با مشاهده این آزمایش به خوبی می توان به عمق این فاجعه و مضرات امواج موبایل برای سلامتی انسان پی برد. ببینید که این امواج با تخم مرغ چه کرد، همین کار را با سلول‌های مغز ما می‌کند.

-2 آزمایش بر روی خرگوش

در سوئد روی یک خرگوش آزمایش جالبی انجام دادند. یک خرگوش را کنار یک موبایل گذاشتند که آن موبایل همواره روشن بود. در این مدت هم تغذیه کاملی به آن می‌دادند.

پس از 2 ماه خون و سلول‌های خرگوش را برای آزمایش به آزمایشگاه بردند و نتیجه جالب توجهی را اعلام کردند؛ آن خرگوش با ادامه این وضعیت بیشتر از یک سال زنده نمی‌ماند.

حال باید ببینیم اگر روی یک انسان چنین آزمایشی انجام دهند نتیجه چه می‌شود! اگرچه فکر نکنم کسی داوطلب این آزمایش پیدا شود.

نمونه نسبی آزمایش شده این کار برای انسان را می‌توانید در افرادی ببینید که شغلشان مرتبط با رادارهای نظامی است. آن‌ها طول عمر بسیار کمی دارند و یا بسیاری از آن‌ها در زمان سالخوردگی به بیماری هایی مبتلا می‌شوند كه در افراد عادی كمتر دیده می‌شود.

آيا گوشي هاي موبايل باعث سرطان مي شوند؟

افراد زيادي مي خواهند جواب اين سؤال را بدانند. تلفن هاي موبايل از سال 1980 ميلادي مورد استفاده قرار گرفته اند. هر چند ظرف سالیان گذشته استفاده از موبايل به طور وحشتناكي افزايش پيدا كرد و عموميت يافت و اين رشد همچنان ادامه دارد.

هيچ جواب قطعي براي اين سؤال كه آيا گوشي هاي موبايل سبب بروز سرطان مي شود يا خير وجود ندارد به اين دليل كه اطلاعات موجود در اين زمينه فقط با مطالعات مختصر بدست آمده است. اگر چه چندين تحقيق معتبر در اين زمينه وجود دارد كه نشان مي دهد تاكنون مدركي كه بتواند بين گوشي هاي موبايل و سرطان رابطه برقرار كند در دست نيست.

امروز مردم زمان بيشتري را در مجاورت تلفن هاي موبايل مي گذرانند و اين باعث مي شود مطالعاتي كه هم اكنون يا در آينده انجام مي شود قطعيت بيشتري پيدا كنند. اين مطالعات در زمينه تأثير موبايل بر تومورهاي با رشد كم در مغز در زمان هاي طولاني تر ادامه دارد.

تلفن هاي موبايل از فركانس هاي راديويي با انرژي سطح پايين استفاده مي كنند. تاكنون مشاهده نشده است كه قرار گرفتن در معرض فركانس هاي راديويي با انرژي سطح پايين باعث بروز مشكلاتي در سلامتي شود.

در آمريكا سازمان غذا و دارو (FDA) و كميته ارتباطات فدرال(FCC) راهبردهايي را ارائه كرده اند كه مقدار مجاز انتشار امواج راديو فركانسي را براي گوشي هاي موبايل تعيين كرده است.

اندازه گيري قرار گرفتن در معرض امواج موبايل با SAR كه مخفف عبارت Specific Absorption Rate مي باشد.

SAR مقدار انرژي جذب شده توسط بدن را مي سنجد. SAR مجاز در آمريكا 1.6 وات بر كيلوگرم است. براساس آزمايشات FCC اين ميزان امواج بسيار كمتر از مقداري است سبب بروز تغييراتي در حيوانات آزمايشگاهي شود. در آمريكا هر كارخانه سازنده گوشي هاي موبايل بايد مقدار SAR هر مدل گوشي خود را به FCC اعلام كند.برای آگاهی از sar گوشیهای نوکیا اینجا کلیک کنید.

اگر چه بروز مسئله در اثر استفاده دراز مدت بعيد مي رسد. ولي با رعايت نكته هايي مي توان ميزان ريسك را كاهش داد.

مكالمه هاي طولاني مدت خود را با تلفن هاي سنتي انجام دهيد.

از گوشي هاي موبايلي استفاده كنيد كه داراي آنتن براي نصب در خارج خودرو هستند.

از هندز فري يا هدست استفاده كنيد و گوشي را دور از بدن خود قرار دهيد.

ميزان SAR منتشر شده از گوشي خود را بدانيد. ( در دفترچه راهنمای گوشی به دنبال این اصطلاح بگردید هرچه میزان آن کمتر باشد ضرر آن در مکالمات طولانی تر نسبت به سایر گوشیها با مقادیر بالاتر کمتر خواهد بود)

كودكان و گوشي هاي موبايل

معمولاً مطالعات و آزمايشهاي انجام شده بر روي بزرگسالان و افراد 18 سال به بالا بوده است و استفاده از گوشي هاي موبايل توسط كودكان چند سالي است كه مرسوم شده است بنابراين آثار آن بر كودكان نامعلوم است. اما رعايت نكات گفته شده ميزان ريسك احتمالي را براي كودكان كاهش مي دهد.

موبايل و رانندگي

خطر تصادف در حال صحبت كردن با موبايل بسيار بيشتر از خطر سرطان است. تحقيقات نشان دهنده اين است كه در پاسخ دادن به تلفن در حال رانندگي توجه را از جاده به مكالمه تلفن برمي گرداند. اين تحقيقات مدعي هستند كه مشكل اين است كه مكالمه سبب حواس پرتي راننده مي شود و نه خود موبايل. بنابراين استفاده از هندس فري خطر تصادف را كاهش نمي دهد.

یکی دیگر از نظری که مطرح می باشد نظر یکی از اساتید دانشگاه تهران است:

دكترعلي اكبر موسوي موحدي، استاد و پژوهشگر برجسته مركز تحقيقات بيوشيمي - بيوفيزيك دانشگاه تهران(IBB) در گفت‌و‌گو با خبرنگار پژوهشي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) با بيان اين‌كه پرتو‌هاي الكترومغناطيسي داراي استفاده‌هاي مثبت و منفي هستند، گفت: امواج و ميدان‌هاي الكترومغناطيسي كه در گستره وسيعي از انرژي و فركانس‌ها با خواص متفاوت ساطع مي‌شوند، نقش مثبت و منفي در زندگي جانداران و گياهان ايفا مي‌كنند. اين اشعه هم در طبيعت و هم در صنعت موجود است، با اين تفاوت كه وجود اشعه الكترومغناطيسي در طبيعت بهينه بوده ولي بايد در صنعت به صورت بهينه استفاده شود.

معاون پژوهشي سابق دانشگاه تهران از تلفن‌هاي همراه به عنوان يكي از پرمصرف‌ترين تجهيزات داراي امواج الكترومغناطيس ياد كرد و گفت: نقش منفي ميدان‌هاي الكترومغناطيسي و اثرات سوء آن بر سيستم‌هاي زيستي به دليل عدم دستورالعمل معين، آموزش صحيح بهره‌برداري و استفاده بهينه از سيستم‌هاي ارتباطي و مخابراتي به ويژه عدم آشنايي كاربران از تداخل و تزاحم‌هاي استفاده همزمان تلفن همراه با وسايل ديگر مانند رايانه، ميكروفر، تلويزيون، استفاده از داروهاي خاص يا داشتن بيماري و ... است.

ميدان الكترومغناطيسي تلفن همراه، نقش تخريبي در ارگانيسم‌ها، بافت‌ها، سلول‌ها، پروتيين‌ها و آنزيم‌ها دارد

اين استاد بيوشيمي فيزيك تصريح كرد: اثر سوء ميدان‌هاي الكترومغناطيسي به ويژه ميدان تلفن همراه به صورت فزاينده نقش تخريبي در بدن، ارگانيسم‌ها، بافت‌ها، سلول‌ها و ماكروملكول‌هاي حياتي مانند DNA، پروتيين‌ها و آنزيم‌ها خواهد داشت.

دكتر موسوي موحدي با بيان اين كه در حال حاضر سيستم‌هاي تلفن همراه داراي فركانس 940 مگا هرتز است كه به بيشتر بافت‌هاي بدن از جمله مغز و حتي گوشت و ماهيچه‌ها آسيب مي‌زند، ابراز عقيده كرد كه نبايد به تلفن همراه به عنوان وسيله‌اي بي خطر نگاه كرد و هر كس هر اندازه كه تمايل داشت از آن استفاده كند؛ بلكه كاربرد تلفن همراه بايد همانند مصرف دارو، محدود و كنترل شده و اصلاحا داراي دوز مشخص باشد؛ به طوري كه يك فرد تنها ساعاتي از روز را مي‌تواند از موبايل استفاده كند و پس از آن حق استفاده دوباره از آن را نخواهد داشت.

دوز استفاده از تلفن همراه براي مبتلايان به بيماري‌هاي گوناگون متفاوت است

استاد مركز تحقيقات بيوشيمي - بيوفيزيك دانشگاه تهران تصريح كرد: مساله مهم ديگري كه بايد مورد توجه محققان قرار بگيرد، دوز مشخص استفاده از موبايل براي مبتلايان به بيماري‌هاي گوناگون است؛ مثلا، ميزان استفاده از تلفن همراه در افراد ديابتي كه در برابر امواج آسيب‌پذيرتر از افراد سالم هستند بايد متفاوت باشد.

دكتر موسوي موحدي در ادامه با اشاره به تحقيقات پژوهشگران مركز بيوشيمي - بيوفيزيك دانشگاه تهران در زمينه «اثرات ميدان الكترو مغناطيسي تلفن همراه 940 MH  روي هموگلوبين خون» به ايسنا گفت: در اين تحقيق، امواج موبايل را به مدت 20 تا 60 دقيقه بر روي هموگلوبين عادي و بيمار تابانديم، سپس ساختار و عملكرد مولكول هموگلوبين را كه وظيفه حياتي حمل اكسيژن از ريه به بافت‌ها را بر عهده دارد مطالعه كرديم. يافته‌هاي تحقيق نشان داد اندركنش ميدان الكترومغناطيسي تلفن همراه با هموگلوبين موجب تغييرات ساختاري در آن و كاهش پيوند اكسيژن با پروتيين مي‌شود.

وي توضيح داد: اختلال در عملكرد هموگلوبين، موجب آزاد سازي اكسيژن بيشتر در بافت و در نهايت بروز ناهماهنگي در واكنش‌هاي بدن مي‌شود.

پرتوهاي تلفن همراه، ساختار و عملكرد هموگلوبين خون را دگرگون مي‌كند

اين استاد بيوشيمي فيزيك تاكيد كرد: اثرات سوء تغيير ساختاري هموگلوبين خون تحت تاثير امواج تلفن همراه تنها به آزادسازي بيش از حد اكسيژن در بافت محدود نمي‌شود، بلكه بر ساير وظايف هموگلوبين هم تاثير منفي مي‌گذارد.

دكتر موسوي موحدي با اشاره به اين‌كه همين پديده در بررسي اثرات امواج در بيماران تالاسمي هم مشاهده شد، تصريح كرد: در اين مورد از نظر ساختار هموگلوبين، ساختمان سوم آن كه عامل اصلي عملكردهاي اين مولكول است، دچار تغيير شد.

موسوي موحدي ادامه داد: البته پژوهش هاي ديگري توسط ديگر محققان صورت پذيرفته است و اثر اشعه الكترو مغناطيسي تلفن همراه روي ساختار پروتيين‌ها، آنزيم‌ها و DNA نشان داده كه اشعه موبايل موجب پارگي رشته‌هاي DNA مي‌شود و به طور كلي بحث توارث و ژن را درگير مي كند.

بدترين شكل تداخل در استفاده همزمان از موبايل و مايكروفر است

اين استاد دانشگاه تهران در گفت‌و‌گو با ايسنا افزود: پاره شدن رشته‌هاي DNA بسياري از بيماري‌ها را به دنبال دارد كه يكي از مهمترين آنها بيماري سرطان است كه امكان دارد اين بيماري به علت درگيري DNA به نسل‌هاي بعدي هم منتقل شود.

استفاده از تلفن همراه در مكان‌هاي مسقف و شهرهاي آلوده همانند تهران دوز خاصي دارد

وي در عين حال بر اثرات تداخل استفاده از تلفن همراه و وسايل ديگر مانند مايكروفر، كامپيوتر و همچنين مصرف داروهاي مختلف را بسيار حائز اهميت دانست، تصريح كرد: تداخل استفاده از تلفن همراه و وسايل ياد شده اثرات سوء امواج تلفن همراه را تشديد مي‌كند.

دكتر موسوي موحدي با بيان اين كه بدترين شكل تداخل در استفاده همزمان از تلفن همراه و مايكروفر است، تصريح كرد: از سوي ديگر شرايط استفاده از تلفن همراه در اثرات آن تعيين كننده است به عنوان مثال استفاده از تلفن همراه در مكان‌هاي مسقف و شهرهاي آلوده همانند تهران دوز خاصي را طلب مي‌كند كه اميدواريم با شروع تحقيقات بتوان دوز استفاده از موبايل براي هر فرد مانند زن، مرد، كودك و غيره مشخص كرد.

بدترين شكل مكالمه، قرار دادن تلفن هنگام كنار گوش است.

قرار دادن تلفن همراه در كمر، آسيب‌هاي جدي به دستگاه تناسلي انسان وارد مي‌كند

دكتر موسوي موحدي با بيان اين‌كه تلفن همراه در مواقع عدم استفاده بايد بيش از يك متر با كاربر فاصله داشه باشد، تصريح كرد: صحبت با تلفن همراه بايد در فضايي باز و حداكثر به مدت يك دقيقه باشد. بهترين حالت در هنگام پياده روي هم گذاشتن تلفن همراه داخل كيف و البته بهترين حالت ممكن خاموش كردن است!

استاد مركز تحقيقات بيوشيمي ــ بيوفيزيك دانشگاه تهران در پايان با تاكيد بر اين كه در صنعت بايد با سرمايه‌گذاري مناسب در زمينه اثرات ميدان‌هاي مغناطيسي روي انسان و محيط زيست تحقيق شود، ابراز اميدواري كرد كه وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات هم بخشي از بودجه خود را صرف تحقيقات در زمينه اثرات تلفن همراه بر سلامتي شهروندان كرده و دوز موبايل را براي هر فرد و يا بيمار تعيين كند.

مضرات BTS :

فاصله‌ي قرار گرفتن بخش فرستنده و گيرنده‌ي آنتن‌هاي BTS تلفن همراه كه امواج از آن‌ها خارج مي‌شود تا زمين، بگونه‌اي است كه ضرري متوجه افراد نيست.

تمام امواج الكترومغناطيسي في‌الذات مضر نيستند، بحث مضر بودن امواج براي آسيب‌رساني به بدن انسان به قدرت فرستنده، شدت تشعشع و زماني كه فرد در برابر آن قرار مي‌گيرد، بستگي دارد.

محاسبات و اندازه‌گيري‌هاي صورت گرفته در مورد مضر بودن امواج BTSهاي تلفن همراه نشان مي‌دهد، فاصله‌ي قرار گرفتن بخشي از آنتن كه امواج از آن خارج مي‌شود، تا سطح زمين و محل رفت و آمد افراد بگونه‌اي است كه ضرري متوجه مردم نيست.

تا امروز در ساير كشورها نيز كه زودتر از ما نسبت به نصب همين نوع تجهيزات با شرايط فعلي اقدام كردند، گزارش مستندي مبني بر مضر بودن تشعشعات مذكور ارائه نشده است و اخيرا گزارشي از شبيه‌سازي براي دريافت تاثيرات امواج در آزمايشگاهي خارج از كشور دريافت شده كه نشان مي‌دهد امواج در باند فركانسي و شدت تشعشعات موجود به انسان صدمه نمي‌رساند.

آنتن‌ها بگونه‌اي نصب شده كه شدت امواج الكترومغناطيس ساطع شده از آن‌ها در سطح زمين، بسيار پايين‌تر از حد مجاز است و هيچ‌گونه ضرري ندارد.

سازمان انرژي اتمي در سايت پارك پرديسان، مطالعاتي بر روي امواج در ارتفاع 1/5 متري برابر با قد متوسط يك انسان انجام داده كه نشان مي‌دهند امواج منتشره بسيار ضعيف هستند، همچنين امواج ارتفاع 3 متري با فاصله‌ي افقي 4 متر از آنتن، شدتي برابر نيم وات در متر مربع داشتند كه تقريبا يك صدم حد ميدان مجاز استانداردهاي بين‌المللي است.

شدت حد مجاز، حدي است كه اگر توان از آن بيشتر شود، كه احتمال ضرررساني امواج الكترومغناطيسي پيش‌بيني شود.

بر اساس گزارش سازمان انرژي اتمي، شدت پرتوها در شرايط فعلي آنتن‌هاي BTS نصب شده در منازل مسكوني مجاور آن‌ها بسيار كمتر از حد مجاز بر اساس استانداردهاي موجود و بلامانع است.

همچنين وزارت بهداشت هم با استناد به گزارشات سازمان جهاني بهداشت عنوان كرده كه قرار گرفتن ايستگاه‌هاي BTS خطري براي مردم ندارد به شرط آن كه خروجي از BTSها از شرايط موجود استاندارد، تجاوز نكرده و فاصله‌ي ايمني 3 تا 5 متري اطراف آن‌ها رعايت شوند.

چنانچه فرد به طور دايم در مقابل تشعشعات يك دكل BTS تلفن‌همراه قرار داشته باشد، بر روي انسان تاثير منفي مي‌گذارد.

هنوز جواب قطعي براي تاثيرات تشعشعات آنتن‌هاي BTS بر روي انسان وجود نداشته و دقيقا كسي نتوانسته ثابت كند، اين تشعشعات براي انسان مشكل‌زا و يا غير مشكل‌زا هستند

زماني كه افراد با BTSها فاصله‌ي زيادي دارند، ميزان تشعشع اثر كمي خواهد داشت، اما چنانچه فرد به طور دايم در مقابل تشعشعات يك دكل قرار داشته باشد، بر روي انسان تاثيرگذار خواهد بود.

ميزان تاثير امواج الكترومغناطيسي آنتن‌هاي BTS تلفن‌همراه با توجه به شدت و مدت زمان قرار گرفتن فرد در برابر آن بيشتر مي‌شود.

آنتن‌هاي BTS مورد استفاده در شبكه‌ي تلفن‌همراه، كم قدرت و در مقايسه با فرستنده‌هاي مخابراتي مانند رادار و يا سيستم‌هاي پر قدرت، از توان پايين‌تري‌ برخودار هستند.

توان BTS‌ ها به طور طبيعي در حد 20 يا 30 وات است كه در ارتفاعات پايين‌تر قدرت آن‌ها به جهت نياز به پوشش كمتر، كاهش مي‌يابد.

بيشتر تشعشعات، موازي با سطح زمين و به گونه‌اي قرار مي‌گيرند كه ما در مقابل حداكثر قدرت آن‌ها قرار نمي‌گيريم و در نتيجه تشعشعات مذكور با توان پايين مشكلي براي انسان ايجاد نمي‌كند، مگر زماني كه فرستنده‌هاي BTS مستقيما بر روي پنجره قرار داشته باشند.

اگر فرد زمان زياد و در فاصله‌ي كمتر از 10 متر از آنتن‌هاي روي دكل BTS و در برابر امواج واقع شود در دراز مدت ممكن است تاثيرات و عوارضي بر روي مولكول‌ها و يا گرم شدن بدن انسان ايجاد نمايد.

ميزان تاثير امواج الكترومغناطيسي آنتن BTS تلفن‌همراه با توجه به شدت و مدت زمان قرار گرفتن فرد در برابر آن بيشتر مي‌شود.

تشعشعات الكترومغناطيسي هميشه بر سلامت انسان تاثير داشته‌است، در همين ارتباط تحقيقاتي در جامعه‌ي آمريكا، بر روي تاثير امواج الكترومغناطيسي تلفن‌همراه بر روي مغز انسان صورت گرفت كه نشان مي دهد ميزان تاثيرگذاري با توجه به شدت بيشتر فركانس و زمان زياد قرار گرفتن فرد در برابر امواج بيشتر مي‌شود.

هر چقدر به امواجي كه از آنتن‌هاي BTS تلفن همراه ساطع مي‌شود فرضا آنتن‌هايي كه پشت بام و يا حياط منزل واقع شدند و افراد دايما در مقابل آن قرار مي‌گيرند، نزديك‌تر باشيم، خطرناكتر خواهد بود.

به همين خاطر يافتن مكان‌ مناسب براي نصب آنتن‌هاي BTS تلفن همراه از مشكلات اصلي است كه سرويس پروايدرهاي آمريكا با آن مواجه هستند.

قوي‌ترين امواج زماني به بدن مي‌رسد كه فرد زير آنتن‌هاي BTS قرار داشته باشد، اما هر چه از فاصله‌ي 5 كيلومتري آنتن‌ها دورتر شويم، امواج قدرت خود را از دست خواهد داد.

قرار گرفتن در معرض تشعشع فركانس، با سطوح بالا مي‌تواند به جهت گرم شدن بافت بيولوژيك بدن خطر ناك باشد.

سال‌ها است اين مساله مشخص شده كه قرار گرفتن در معرض تشعشعات فركانس‌هاي راديويي بالا به اين خاطر كه انرژي فركانس راديويي مي‌تواند بافت بيولوژيكي را به سرعت گرم كند، خطرناك است.

بافت بدن انسان،‌ هنگام قرار گرفتن در معرض تشعشع به دليل عدم توانايي بدن براي مقابله با پراكنده كردن گرماي اضافي آسيب مي‌بيند.

انرژي فركانس راديويي با توان يك تا 10 ميلي وات بر سانتيمتر و بالاتر مي‌تواند گرمايي قابل اندازه‌گيري اما نه در حدي كه الزاما به بافت بيولوژيك بدن صدمه برساند، ايجاد كند، سطوح انرژي فركانس راديويي محيطي مانند تشعشعات BTS كه مردم به طور روزانه با آن رو به رو هستند، بسيار كمتر از سطوح انرژي لازم براي افزايش دماي بدن است.

چند سال پيش مقالاتي علمي به خصوص در خارج از كشور منتشر شد كه از مشاهدات تاثيرات بيولوژيكي سطح پايين امواج حكايت مي‌كرد، با اين وجود در بسياري از موارد، تحقيقات بعدي قادر به تكرار كردن اين تاثيرات نبودند، لذا هيچ تصميم قاطعي در مورد اين كه اين تاثيرات ممكن است باعث ايجاد خطر سلامتي براي انسان شود وجود نداشته است.

برخی گزارش‌های ارائه‌ شده از سوی موسسات تحقیقاتی نیز حكایت از آن دارند كه امواج الكترومغناطیس اثر سویی بر سلامت انسان دارند و در همین ارتباط موسسات گوناگون استانداردهای متعددی برای تعیین سطح مضر بودن این امواج برای انسان ارائه كرده‌اند كه از زمان به اجرا گذاشته شدن این گونه استانداردها، سطح مضر بودن این امواج كاهش یافته است.

این گزارش پیرامون آثار و مضرات "احتمالی" ناشی از زندگی در زیر دكل‌های برق تصریح كرد كه حداكثر چگالی مغناطیسی در زیر یك خط انتقال برق 400 كیلوولت حدود 20 میكروتسلا است كه این مقدار چگالی در فاصله 15 متری از خط یاد شده به 2 تا 4 میكروتسلا كاهش می‌یابد و با توجه به استانداردهای اعلام شده جهانی، در خارج از حریم خطوط برق هیچ گونه خطری موجودات زنده و از جمله انسان، حیوانات و گیاهان را تهدید نمی‌كند.

هم‌چنین در سمت و سوی فرستنده‌های آنتن‌ مایكروویو نیز در نظر گرفتن فاصله 50 متری از پای دكل، برای دوری از تابش اشعه ناخواسته ضرورت دارد.

مركز پژوهش‌های مجلس در گزارش خود با اشاره به بررسی‌های محققان پیرامون مضرات گوشی‌های همراه افزود: بسته به میزان تشعشع دستگاه تلفن همراه و فاصله آن از بدن انسان، اثرات سوء آن كاهش یا افزایش می‌یابد كه كم شدن حافظه بلندمدت و كوتاه مدت، سردرد، افزایش فشارخون، بروز عوارض قلبی و نارسایی‌های كلیوی نمونه‌هایی از اثرات سوء گوشی‌های تلفن همراه بر بدن انسان به شمار می‌روند.

منبع:   http://www.phalls.com/vbulletin/archive/index.php